ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΡΜΕΝΙΟΥΣ *

Φίλιπ Μάρσντεν:

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΡΜΕΝΙΟΥΣ

σε Βαλκάνια, Μέση Ανατολή και Καύκασο*

Μετάφραση: Οχανές-Σαρκίς Αγαμπατιάν

(1999)

Ο Άγγλος ταξιδιωτικός συγγραφέας Φίλιπ Μάρσντεν στα τέλη της δεκαετίας του ’80 περιπλανώμενος στους λόφους της Ανατολικής Τουρκίας βρίσκει τυχαία ένα ανθρώπινο οστό, ανάμεσα σε σωρούς ερειπίων. Ένας ντόπιος βοσκός με νοήματα του εξηγεί πως πρόκεται για Ερμενί, Αρμενίους, ενώ ένα χρόνο αργότερα στη Συρία, ένας γερο-Αρμένιος δικηγόρος του μιλάει για τις σφαγές των Αρμενίων το 1915-16 από τους Τούρκους.

Το ενδιαφέρον του για τους Αρμενίους μετατρέπεται σε επίμονη αναζήτηση, σε έμμονη ιδέα, πράγμα που τον οδηγεί στην απόφαση πραγματοποίησης ενός ασυνήθιστου και συναρπαστικού ταξιδιού με μόνα εφόδια λίγα χρήματα στην τσέπη, ένα σακίδιο στον ώμο κι ένα ζευγάρι χοντρές μπότες για πεζοπορία. Διασχίζει τα σύνορα δεκαεπτά χωρών της Μ. Ανατολής και της Α. Ευρώπης ψάχνοντας τις διασκορπισμένες κοινότητες του αρμενικού λαού, ενός λαού που πεισματικά επιβιώνει ύστερα από ένα ολοκαύτωμα, ενός λαού από τους πιο ιδιόμορφους και αινιγματικούς στην ιστορία. Αναζητεί το λαμπρό παρελθόν τους και τον ξεχωριστό πολιτισμό τους και συναντάει την απέραντη φιλοξενία τους, την εκπληκτική αντοχή τους, το δημιουργικό και καινοτόμο πνεύμα τους, που αποτελεί συστατικό στοιχείο της ύπαρξής τους, και που βαθιά επηρέασε τους γειτονικούς λαούς.

Η ευρυμάθεια του συγγραφέα, το ανήσυχο πνεύμα του, το λεπτό του χιούμορ, ο πλούτος των ιστορικών και γεωγραφικών του πληροφοριών, μετατρέπουν το οδοιπορικό αυτό, από ένα απλό αφήγημα, σ’ ένα συναρπαστικό, σύγχρονο και επίκαιρο ανάγνωσμα.

Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί από τον καθένα μας, όχι επειδή απέσπασε τα εγκώμια του διεθνούς Τύπου, αλλά – κυρίως – γιατί, όπως παρατηρεί ο Noel Malcolm στην «Sunday Telegraph», «…είναι ένα βιβλίο υπέροχα γραμμένο, με αρκετά γεγονότα και σχόλια που μας μεταφέρει τα απρόβλεπτα ενός πραγματικού ταξιδιού».